In order to keep our readers informed of the latest in Celtic Studies, Kelten offers a selection of news items published during the preceding term in each of its quarterly editions. All items are briefly summarised and links to the original publications are included. Any announcements by either the board of the Stichting A. G. van Hamel or the editorial board of Kelten are also included in this segment and may be found ahead of the news section.
Docent aardrijkskunde vindt Ogham-steen in zijn tuin
In mei 2024 vond een 55-jarige leraar aardrijkskunde, Graham, in het Engelse Coventry in zijn tuin een zandsteen met daarop een tekst in Ogham-schrift. Dit schrift stamt uit de vroege middeleeuwen en werd door de Ieren ontwikkeld voordat het Latijnse alfabet grootschalig op het eiland werd geïntroduceerd. Bij Ogham-schrift was het gebruikelijk om in parallelle lijnen op de hoeken van de steen te schrijven. Graham had al snel door dat hij een bijzondere vondst had gedaan en contacteerde een bevriende archeoloog. Deze verwees hem door naar The Portable Antiquities Scheme, een door de Britse overheid gecoördineerd programma voor kleine vondsten gedaan door niet-archeologen. Katherine Forsyth, professor Keltisch aan de Universiteit van Glasgow, heeft vervolgens de tekst kunnen dateren tussen de vierde en de vroege zesde eeuw na Christus.
Teresa Gilmore van het Portable Anguities Scheme-programma was erg geïnteresseerd in deze vondst, aangezien het zeer zeldzaam is om een steen met Ogham-schrift in Engeland te vinden, voornamelijk omdat de meeste stenen met dit schrift in Ierland, Schotland en Wales zijn gevonden. Gilmore suggereert dat de steen en het schrift met de komst van Ierse monniken naar Engeland in de vroege middeleeuwen zou kunnen samenhangen. Wat de betekenis van de steen zelf is, is nog onbekend. Het eerste gedeelte van het schrift verwijst naar een naam, Mael Dumcail, maar het tweede gedeelte is nog onzeker. Graham heeft de steen aan de Herbert Art Gallery and Museum in Conventry gedoneerd waar het object nu tentoon wordt gesteld.
Basisschoolkinderen leren op unieke wijze meer over de lokale geschiedenis
In Dungannon, Co. Tyrone in Noord-Ierland, hebben de basisschoolkinderen van St. Patrick’s Primary School deelgenomen aan het project Community Archaeology Programme at the Hill of the O’Neill. The Hill of the O’Neill bevindt zich op de top van de berg in het centrum van Dungannon en wordt nu gebruikt als het culturele centrum en park van de stad. In de twintigste eeuw werd dit gebied gebruikt door de regionale politie, destijds de Royal Ulster Constabulary, voordat het in 2007 werd overgedragen aan de gemeente. De overblijfselen op de top van de berg dateren uit de late achttiende eeuw. Twee hoektorens van het oude kasteel staan nog overeind, maar de locatie heeft een nog vele malen oudere geschiedenis. Gedurende dit driejarige project is er gratis toegang tot deze unieke archeologische opgravingen, en worden er vaardigheidstrainingen en rondleidingen door Noord-Ierland georganiseerd.
Een gedeelte van de bevolking van Dungannon komt oorspronkelijk uit diverse landen, zoals Oost Timor, Portugal, Polen, Litouwen en verschillende delen van Afrika. Veel van de kinderen die naar de St Patrick’s Primary School gaan, komen dus oorspronkelijk niet uit Ierland. Het project is dan ook een bijzondere gelegenheid voor deze leerlingen om kennis op te doen van de Keltische achtergrond van Noord-Ierland. Tijdens het project mochten de kinderen afmetingen en schetsen maken van en op de plek zelf. De kinderen vonden het uiteraard erg fijn om even uit de klaslokalen te zijn en een bijdrage te leveren aan dit bijzondere project.
https://www.bbc.com/news/articles/c80010ylj75o
Ierse bijlkoppen uit de bronstijd afgeleverd in havermoutdoos
Het Nationale Museum van Ierland ontving van een anonieme schenker twee 4000 jaar oude bijlkoppen. Opvallend detail: de bijlkoppen waren ingepakt in een havermoutdoos. Het museum deed direct het verzoek uitgaan aan de anonieme gever voor meer informatie over de exacte vindplaats van deze vondst, aangezien dat van cruciaal belang is voor het onderzoek naar dergelijke bijlkoppen. Het museum was al bezig met een onderzoek naar metaalwerk uit de bronstijd, waarvan deze vondst een belangrijk onderdeel zou kunnen uitmaken. Uiteindelijk bekende een zekere Thomas Dunne dat hij de bijlkoppen had gevonden op zijn land in Banagher. Dunne, wiens familie al veertig jaar eigenaar is van dit land, dacht dat de bijlkoppen de overblijfselen waren van een hoefijzer. Hij was flink geschrokken toen het duidelijk werd dat het om bijlkoppen ging. Onderzoekers van het museum zijn naar het landgoed gegaan om nader onderzoek te doen in de hoop meer informatie te vinden over de mensen die daar vier millennia geleden woonden.
Armbanden met plantresten uit de bronstijd
In de Schotse Hooglanden zijn zeldzame plantresten zijn gevonden op sieraden uit de bronstijd. Archeologen denken dat de touwvezels, die zijn gebruikt om de armbanden samen te knopen, wel 3000 jaar oud zijn. Deze oude schat, die zorgvuldig begraven lag, werd gevonden tijdens bouwwerkzaamheden in Rosemarkie op Black Isle waar in de bronstijd een dorp moet hebben gestaan. De schat bevatte negen bronzen armbanden en kettingen. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Guard Archaeology en de Scottish Conversation Studio. Het onderzoek zou meer informatie moeten opleveren over het leven en geloof in de bronstijd in de Schotse Hooglanden. Iraia Arabaolaza, één van de leden van de Guard Archaeology, wees erop dat ook de manier waarop de schat begraven is interessant is: het geeft inzage in de schat zelf, maar wellicht ook over het lot van het dorp waar het gevonden is.
https://www.bbc.com/news/articles/cljydp1y882o
