In order to keep our readers informed of the latest in Celtic Studies, Kelten offers a selection of news items published during the preceding term in each of its quarterly editions. All items are briefly summarised and links to the original publications are included. Any announcements by either the board of the Stichting A. G. van Hamel or the editorial board of Kelten are also included in this segment and may be found ahead of the news section.
Hoe klonk Oudiers?
Het project Augmented Vocality: Recomposing the Sounds of Early Irish and Old Norse zal nieuwe digitale vocale technieken verwerken en elektronische muziektechnologie toepassen om middeleeuwse teksten in geluid om te zetten. De afdeling Anglo-Saxon, Norse and Celtic van de Universiteit van Cambridge zal hierin samenwerken met drie Europese ensembles die moderne muziek uitvoeren. Het doel is om muzikale composities, openbare concerten, een conferentiepresentatie en een digitale audiodatabase te maken. Het tweejarige project wordt met ruim een half miljoen euro gefinancierd door de UK Arts and Humanities Research Council en wordt geleid door twee leden van de Royal Birmingham Conservatoire.
Een Ierse ‘farao’
Van de megalithische monumenten in de vallei van de Boyne is Newgrange waarschijnlijk de bekendste. Het wordt gedateerd rond 3200 v. Chr., zo’n 600 jaar ouder dan de piramides van Gizeh in Egypte. Een team onderzocht een aantal bij dit monument gevonden beenderen en wist het DNA van 44 individuen te identificeren. Een verrassende uitkomst was dat een volwassen man die in Newgrange begraven werd geboren was uit een incestueuze relatie tussen een broer en zus die tevens beiden in de nabijheid van Newgrange begraven waren. In de oudheid komen dit soort relaties vooral voor bij politieke en religieuze elites, zoals bij de Grieks-Egyptische dynastie der Ptolemaeën. Vandaar dat de man als een Ierse ‘farao’ werd bestempeld. Enkele naaste familieleden van de broer en zus blijken te zijn begraven in een andere monumentale begraafplaats, 150 km ten westen van Newgrange. De populatie die deze monumenten bouwden had eerdere bewoners van Ierland uit de Steentijd grotendeels verdrongen.
https://www.nytimes.com/2020/06/17/science/irish-archaeology-incest-tomb.html
https://www.nature.com/articles/s41586-020-2378-6
Derek Bryce, oprichter van Llanerch Press, overleden
In de keltologie heeft Derek Bryce geen grote naam gemaakt met zijn publicaties zoals The symbolism of the Celtic cross (1995) of The three Arthurs (2006), maar des te meer als stichter van de uitgeverij Llanerch Press (Somerset). Daarmee bracht hij onder andere goedkope facsimile reprints op de markt van zeldzame werken zoals Kuno Meyers edities van Betha Colmain maic Luachan en Sanas Cormaic; J.H. Pearce, Cornish Drolls; Charlotte Guests vertalingen van de Mabinogion en aanverwante verhalen; Cyril Ingram Paton, Manx calender customs; en Kenneth Jackson, Studies in early Celtic nature poetry en The oldest Irish tradition: a window on the Iron Age. In een tijd voordat digitalisering haar intrede deed, was dit voor vele onderzoekers onontbeerlijk om zeldzame boeken uit vooral de negentiende eeuw te kunnen verkrijgen. Ook andere uitgaven werden door Llanerch Press verzorgd, ook buiten het gebied van Keltische studies.
http://www.llanerchpress.com/books/category/celtic-interest/4
Modern Iers ten tijde van corona
Uit onderzoek van professor Kevin Scannell (Computer Science, Saint Louis University) naar het gebruik van Modern Iers op het internet blijkt dat de eerste 23 woorden die in 2020 het meest zijn toegenomen alle te maken hebben met het coróinvíreas. Het gaat om woorden zoals ráige 'uitbraak', cianobair 'op afstand werken', en féinaonrú 'zelfisolatie'. Woorden zoals paindéim 'pandemie' stonden al in de nieuwe (Concise) English-Irish dictionary uit 2020. De nieuwe versie is ook gratis als app te downloaden.
https://www.thejournal.ie/readme/irish-language-5305004-Dec2020/ ; https://www.focloir.ie/en/
Podcast van School of Celtic Studies
Sinds november 2020 publiceert de School of Celtic Studies van het Dublin Institute for Advanced Studies een podcast over onderwerpen waar onderzoekers in het veld van Keltische studies zich mee bezighouden. Door middel van interviews wordt dit voor een breed publiek verteld. De podcasts duren elk ruim een uur en zijn te beluisteren via Spotify onder de titel Ní hansae (Oudiers voor 'niet moeilijk').
IMC online
Sinds begin 2021 zijn er 56 publicaties van de Irish Manuscript Commission als PDF te downloaden. Hieronder zijn verschillende publicaties van middeleeuwse genealogische collecties, Macalisters Corpus Inscriptionum Insularum Celticarum (met o.a. inscripties in ogam) en zijn editie van The Book of Fenagh, Van Hamels editie van Lebor Bretanach, maar ook administratieve bronnen en bijvoorbeeld de correspondentie van Daniel O'Connell (1775-1847). Tot nu toe zijn de delen die al lang niet meer in druk zijn verschenen, gepubliceerd tot en met de jaren 1940, online gezet.
https://www.irishmanuscripts.ie/product-category/imc-digital-editions
