Title (EN): The Celtic Summer: Open Day and Centenary Reunion
Abstract (EN): The centenary of Dutch Celtic Studies (1923-2023) was celebrated with a two-day festival in Utrecht. The festivities were centred around a day of public events on 1 July, during which various lectures and workshops were held, and a podcast on the second Dutch professor of Celtic Studies, Maartje Draak, was launched. The day ended with a grand reunion, with attendees representing half a century of Celtic Studies in the Netherlands and during which the Dutch edition of the biography of the first Dutch professor of Celtic Studies, A. G. van Hamel, was launched. Here's to the next century!
De Keltische Zomer van 2023 was een bijzondere gelegenheid. Dit jaar is het 100-jarig jubileum van de leerstoel Keltisch aan de Universiteit Utrecht. Ter gelegenheid hiervan werd De Keltische Zomer georganiseerd, met onder andere een Publieksdag en een Reünie van alumni, studenten en docenten. In de geest van de opleiding Keltische talen en cultuur, was de Publieksdag klein maar fijn met vele interessante lezingen en workshops over verschillende thema’s. De Eetkamer van de Universiteitsbibliotheek Binnenstad en zaal 002 in Drift 27 waren gereserveerd voor de dag, en daarnaast was er een boekenmarkt in de kantine van de bibliotheek. De kraampjes van studievereniging Asterix, Stichting A. G. van Hamel en young adult auteur Cathinca van Sprundel waren de hele dag zo druk als bijenkorven.
De Publieksdag begon om half elf met een reis door de archieven van 100 jaar Keltisch door Bart Jaski en Nike Stam. Met aanstekelijk enthousiasme vertelden ze over hoe de opleiding is ontstaan, wie het allemaal draaiend hebben gehouden en wat een ‘keltoloog’ eigenlijk is en doet. Bart en Nike gaven een duidelijk overzicht van hoe alles zich ontwikkeld heeft sinds Van Hamel en zijn tijd. Nike lanceerde daarnaast een podcast over Maartje Draak ( #OpZoekNaarDeDraak) samen met de stagiaires die de podcast hebben gemaakt: Marieke Rotman en Darina Knoops. De podcast staat nu op Spotify en op de site van de Universiteit Utrecht.[1] Nike vertelde ook hoe de podcast was gemaakt en over de archiefstukken, wijsheden en de enige stem opname van Maartje Draak zelf, afkomstig uit een oud interview. Vier panelen over het verleden en de toekomst van de opleiding, gemaakt door stagiair Micheál Mac Gearailt, waren ook te bewonderen.
Het tweede evenement van de dag was een minicursus Oudfries. Aangezien de eerste professor Keltisch, Anton Gerard van Hamel, ook een Germanist was, was een germanistisch onderwerp wel zo passend in het programma. De minicursus werd gegeven door Peter Alexander Kerkhof. Hoewel het niet zozeer een basis-les Oudfries was, gaf Kerkhof een lezing over de ontwikkeling van de taal, met een paar interessante voorbeelden van teksten, waaronder bijvoorbeeld wetteksten. Het was in wezen een voorproefje van het werk van de Vereniging van Oudgermanisten en Peter Alexander kreeg het publiek aan het lachen met mopjes en anekdotes. Ondanks dat de taal zelf niet werd onderwezen, wekte het zeker verdere interesse om er onderzoek naar te doen.
Vervolgens was het de beurt aan Lars Nooij om een lezing te geven over wat een ‘Kelt’ is, taalkundig gezien en als culturele groep. Lars gaf een uitgebreide geschiedenis die hapklaar en begrijpelijk was voor iedereen. Zowel studenten als alumni als het algemene publiek waren aandachtig naar zijn presentatie aan het luisteren. Er kwam veel aan bod: van etymologie en de Hallstatt en La Tène culturen van de oudheid tot de culturele transformatie van de Insulaire Kelten door het Christelijke geloof en de status van moderne Keltische talen. Ik moet zeggen dat deze lezing me heel wat nostalgie gaf naar de Keltische geschiedenislessen die ik volgde tijdens het eerste jaar van mijn studie, en ik had de neiging om mijn Keltische wereldatlas weer open te doen.
Na een pauze van ongeveer anderhalf uur, vertoonde Nike Stam in de Eetkamer eerst een grappig stuk van een Welshe humoristische kinderserie, Mabinogi-Ogi. De aflevering ging over de Middelwelshe personages, Culhwch en Olwen. De show deed sterk denken aan het Klokhuis, met een over-the-top rip off Avengers theme-song voor Arthur en zijn ridders en aankondigingen als bij de worstelcompetities van WWE voor de andere personages. Het is geen overdrijving om te zeggen dat het publiek stuk ging van het lachen. Nadat het publiek weer bij was gekomen, interviewde Nike auteur Cathinca van Sprundel. Cathinca’s boeken zijn gebaseerd op de Mabinogi en andere mythes, maar zijn, net als Mabinogi-Ogi, aangepast om ze meer toegankelijk te maken voor een algemeen publiek. Tijdens haar literatuurstudie aan de Universiteit Leiden, verdiepte ze zich in Keltische sagen en verhalen, en dan met name in de rol van vrouwen in deze teksten. Deze interesse liet haar nooit meer los. Ze schreef eerst voor zichzelf en werd toen geadviseerd om voor de young adult markt te gaan schrijven. Cathinca sprak met passie over haar werk, met welke verhalen ze nog meer wil werken en hoe belangrijk het is om trouw te blijven aan een tekst. Ik ben heel zeker niet de enige die zeer onder de indruk was van Cathinca, haar werk en haar passie.
Theater en adaptatie waren ook het overheersende thema van het volgende deel van het programma. Tragicomix, de theatergroep van studievereniging Asterix, gaf in Drift 27 een voorstelling gebaseerd op Branwen uerch Lyr, de tweede tak van de Mabinogi. Onder begeleiding van livemuziek gaven de alumni- en student-acteurs een vermakelijke vertoning. De verteller was droog en snerpend; Matholwch en Efnisien waren beiden komisch goud.
Aan het slot van de Publieksdag, was er een presentatie door Dimitri Boekhoorn die iedereen op een muzikale reis nam door de wereld van zowel Keltische als niet-Keltische harpen. In plaats van alleen de harpen te laten zien, bespeelde Dimitri ze ook. Spelend op alles van een lier tot moderne harpen met gitaar snaren, wist de muzikant zijn publiek te betoveren met middeleeuwse Keltische liedjes, Kerstliedjes en ook eigen composities. De verschillende harpen gaven melodieën die speels, mysterieus, zacht of nostalgisch waren. Hij liet zien dat historische muziek, al dan niet Keltisch, gespééld moet worden om instrument en muziek goed te kunnen begrijpen en leren kennen, en dat dit dan een venster in de tijd geeft.
De Publieksdag kwam hiermee ten einde, maar de dag was nog niet klaar voor de alumni, studenten en docenten. Bij cultureel centrum Parnassos kwamen circa honderd deelnemers die samen pakweg vijftig lichtingen Keltisch in Utrecht vertegenwoordigden samen. De Grote Alumnireünie begon met de lancering van de biografie van A. G. van Hamel, waar alle deelnemers, inclusief partners, een exemplaar van hebben ontvangen. Samen hebben we alle een drankje kunnen drinken, historische snacks kunnen eten – zoals een Romeinse ei en een Engelse kruidenpesto – en was er tijd voor leuke gesprekken. Er waren ook optredens van Twigs & Twine die zongen in het Latijn, Engels en Iers, en van Kelten Zonder Grenzen (en vrienden) met volksdansen en volksmuziek, gespeeld op de viool, harp en hurdy gurdy. Aan het einde was er een leuke pubquiz, opgesteld door alumni en waargenomen door David van den Bosch, die iedereen goed liet nadenken. Uiteindelijk won een groep met eenentwintig van de vijfentwintig punten.
Met zo veel thema’s en zo veel activiteiten, voelde het als een waar minifestival voor het vak Keltisch en ik geloof dat dat ook het doel was, dus dat is mooi gelukt. Ik wil iedereen die de dag mogelijk heeft gemaakt heel hard bedanken voor een fantastische dag, en ik denk dat ik voor heel veel mensen spreek als ik zeg, op naar de volgende 100 jaar!
Eindnoten
Zie https://keltisch.sites.uu.nl/keltisch-2023/podcast-op-zoek-naar-de-draak/ voor een overzicht van alle afleveringen.
