In order to keep our readers informed of the latest in Celtic Studies, Kelten offers a selection of news items published during the preceding term in each of its quarterly editions. All items are briefly summarised and links to the original publications are included. Any announcements by either the board of the Stichting A. G. Van Hamel or the editorial board of Kelten are also included in this segment and may be found ahead of the news section.
Mededeling: CODECS
Het project CODECS (www.vanhamel.nl/codecs), de doorzoekbare database van bronnen voor Keltische studies, is al jaren internationaal een belangrijk naslagwerk in de keltologie en wordt doorlopend bijgewerkt. In 2019 is CODECS grootschalig in een nieuw jasje gestoken. Daarbij is de navigatie is verbeterd, zijn de zoekfuncties uitgebreid en heeft de hele website een nieuw, herkenbaarder profiel gekregen. Zo is het nu bijvoorbeeld mogelijk geworden te zoeken naar bronnen over speciefieke literaire personages of scribenten in de nieuwe catalogus "Agents".
Mededeling: nieuw redactielid
Met groot genoegen kunnen wij melden dat onze redactie sinds het najaar van 2019 versterkt wordt door een nieuw lid: Pierre Faure. Dit jaar zullen er al een artikel en recensie van zijn hand verschijnen en hij zal ook achter de schermen bij veel van onze kopij betrokken zijn.
Bretons protest: behoud plaatsnamen
Met de gemeenteraadsverkiezingen in aantocht is een groep van 500 Bretonnen in protest gegaan tegen de verfransing van plaats- en straatnamen. Zij organiseerden een vreedzame protestpicnic op het strand van Traezh-Beleg, waarbij zij aandacht vroegen voor het feit dat verschillende politieke partijen van gemeentes in Bretagne Bretonse namen willen fransificeren. Volgens de actievoerders zou dit echter ten koste gaat van de Bretonse geschiedenis en cultuur, terwijl deze al steeds verder teruggedrongen worden door het eenheidsprincipe dat de Franse overheid hanteert, waarbij maar één taal in Frankrijk erkend wordt. Met voordrachten in het Frans en Bretons en Bretonse liederen verzamelden Bretonnen van alle generaties zich om zich hiertegen uit te spreken.
Bretonse overwinning in spelling namen
Toen een Bretons stel ontdekte dat zij hun zoon Fañch niet met Bretonse spelling konden laten registreren bij de Franse burgerlijke stand, maar alleen volgens de Franse spelling Fanch (zonder tilde), besloten zij de beslissing aan te vechten. Hoewel zij eerst in het gelijk werden gesteld door een andere ambtenaar, volgde er daarna een rechtzaak waarbij men stelde dat er respect getoond moest worden voor de Franse taal en de naam dus zonder tilde gespeld moest worden. Na beroep in de rechtbank van Rennes is het echtpaar alsnog in het gelijk gesteld, wat een grote stap kan zijn voor de registratie van Bretonse namen bij de burgerlijke stand. Nu er precedent is, zal het in de toekomst gemakkelijker worden om namen op Bretonse wijze met een tilde te laten registreren.
Nieuwe Pictische afbeeldingen ontdekt
Op een 1200 jaar oude steen, gevonden op de begraafplaats van een klein kerkje bij Dingwall in de Schotse Hooglanden, hebben archeologen Pictische afbeeldingen van dieren aangetroffen. De steen werd aan het einde van de achttiende eeuw in gebruik genomen als grafsteen, maar toen de steen recentelijk voor conservatie werd gelicht, ontdekte men op de achterkant een veel oudere gravure. Twee dieren flankeren een kruis op een wijze die nog niet eerder op Pictische stenen gezien is.
https://www.bbc.com/news/uk-scotland-highlands-islands-50040798
Ierse handschriften uit Leuven gedigitaliseerd
Het Ierse college van Sint Antonius in Leuven, België was lange tijd één van de belangrijkste centra van Ierse geleerdheid. Bovenal dankzij het werk van de Fransiscaner lekenbroeder Mícheál Ó Cléirigh, die in het begin van de zeventiende eeuw terugreisde naar Ierland om handschriften te kopiëren, beschikte het college over een indrukwekkende bibliotheek met een nadruk op heiligenlevens en geschiedenisboeken, dwz. kronieken. De monniken maakten zelf ook goed gebruik van deze bronnen en schreven o.a. de invloedrijke 'Annalen van de Vier Meesters'. Sinds kort zijn een aantal van de belangrijkste handschriften van dit College, tegenwoordig bewaard in de Koninklijke Bibliotheek in Brussel, gedigitaliseerd en vrij toegankelijk te vinden op de website van Irish Script on Screen, onder de collectie 'KBR'.
Nieuwe versie van eDIL online
Na vijf jaar hard werk is eind vorig jaar een nieuwe versie van het 'elektronisch woordenboek van de Ierse taal' (eDIL) gelanceerd. De nieuwe versie is bovenal een inhoudelijke verbetering en baseert zich op een nauwgezette bestudering van edities van Oud- en Middelierse teksten die sinds 1932 zijn uitgebracht. De nieuwe versie bevat niet alleen zo'n vijfhonderd nieuw ontdekte woorden, maar vermeldt ook vele nieuwe attestaties van reeds bekende woorden, waarmee de wetenschappelijke waarde van het woordenboek alleen maar verder is toegenomen. Ook zijn enige nepwoorden, die per ongeluk in het woordenboek waren opgenomen geschrapt.
Eerder in 2019 lanceerde eDIL al een beknopte versie, waarin de attestaties zijn weggelaten en de nadruk op de betekenis van de woorden zelf ligt, om het woordenboek toegankelijker te maken voor het bredere publiek.
https://www.bbc.com/news/uk-northern-ireland-49579940
Bijzondere zilverschat ontdekt in Engeland
Drie amateurarcheologen ontdekten in 2018 een bijzondere zilverschat in een veld in Shropshire, Engeland. De schat, die in de tweede helft van de 5e eeuw n.Chr. werd begraven, bestaat uit in stukken gehakte zilveren voorwerpen, alsmede enkele laat-Romeinse munten. Vermoedelijk zijn de zilverstukjes als ruilmiddel gebruikt nadat het muntstelsel instortte met de val van het Romeinse rijk in Groot-Brittannië in het begin van de 5e eeuw. Waarom het zilver uiteindelijk werd begraven is vooralsnog onbekend.
