In order to keep our readers informed of the latest in Celtic Studies, Kelten offers a selection of news items published during the preceding term in each of its quarterly editions. All items are briefly summarised and links to the original publications are included. Any announcements by either the board of the Stichting A. G. van Hamel or the editorial board of Kelten are also included in this segment and may be found ahead of the news section.
Muntschat mogelijk gelinkt aan Glencoe Massacre
Volgens archeologen kunnen munten die onder een open haard zijn gevonden daar zijn verstopt door een slachtoffer van het beruchte bloedbad van Glencoe. Bijna 40 leden van Clan MacDonald van Glencoe werden in februari 1692 gedood nadat soldaten het bevel hadden gekregen om hen aan te vallen. Studente Lucy Ankers ontdekte het geld op de plek van de ruïne van een huis dat verbonden was met Alasdair Ruadh "MacIain" MacDonald, de leider van de clan. De 36 munten zaten in een pot waarop een klein rond steentje zat als deksel en waren onder een haardsteen in de open haard geplaatst. De ontdekking werd in augustus 2023 tijdens een opgraving gedaan, onder leiding van archeologen van de Universiteit van Glasgow. De munten dateren van voor 1680, waardoor archeologen denken dat ze waarschijnlijk vlak voor of tijdens de moorden onder de open haard zijn gelegd om veilig te stellen. Ook is degene die de munten had begraven er niet voor teruggekomen, wat wijst op de mogelijkheid dat dit een van de slachtoffers van het bloedbad betrof.
Naam van Britse koning op ijzertijdmunt
In Hampshire is een gouden munt gevonden met daarop de naam 'Esunertos' – een tot nu toe onbekende heerser uit de ijzertijd. De munt werd in maart van dit jaar door metaaldetectorist Lewis Fudge opgegraven in het veld van een boer. Aanvankelijk werd verwacht dat de munt ongeveer £4.000 zou opbrengen op de veiling, maar de munt vestigde een wereldrecord nadat hij deze week voor £20.400 werd verkocht. De munt werd ergens tussen 50 en 30 v. Chr. geslagen, kort na de eerste Romeinse inval in Groot-Brittannië in 55 v. Chr. Deskundigen hebben de munt sindsdien bestudeerd en afgeleid dat hij geslagen is in opdracht voor een mannelijke figuur met de bijnaam 'IISVNIRTOS', wiens naam vertaald kan worden als 'Machtig als de god Esos'. Zij denken dat Esunertos als koning geregeerd kan hebben vanuit Danebury Fort en noemen dit een van de opmerkelijke vondsten van de afgelopen decennia'.
Noodsituatie Gaelic in Aberdeen
Talenstudies aan de Universiteit van Aberdeen staan op het punt gesloten te worden, mits de plannen van hoger management worden goedgekeurd. Studenten en medewerkers hebben tot 15 januari de tijd om hun mening over de voorstellen te geven. Senior vice-directeur Karl Leydecker gaf als reden voor de sluiting het dalende aantal inschrijvingen en het lage aantal aanwervingen binnen de afdeling. Hoofd van de talenschool Chris Collins liet het personeel weten dat het plan van het management zou leiden tot de sluiting van alle joint en single honours opleidingen, waaronder ook de studie Gaelic. Management lanceerde ook een regeling gericht op vervroegde en vrijwillige uittreding van het personeel. Alle personeelsleden van de afdeling Moderne talen hebben brieven ontvangen waarin ze worden gewaarschuwd dat ze "het risico lopen ontslagen te worden". Er is inmiddels een petitie gestart om de talenstudies in Aberdeen te redden.
https://www.gaudie.co.uk/post/end-of-language-degrees-is-default-option-says-uoa-senior-management
Nieuwe Gallische inscriptie gevonden in Orléans
Bij opgravingen op het terrein van het voormalige ziekenhuis Porte Madeleine in 2022 werden de overblijfselen van een Gallo-Romeinse necropolis blootgelegd. Een deel van de graven bleek kleine loden bladen te bevatten, waarvan sommige opgerold en bij de overledene zijn geplaatst. In een graf is de loden plaat tussen de benen van de overledene gevonden, naast een gebroken vaas en enkele munten. Deze platen worden door archeologen defixietabletten genoemd (van het Latijnse defixio: betovering, vloek), die overal in de Grieks-Romeinse wereld werden gevonden. Meestal gaat het om vervloekingen, maar soms ook om witte magie en bemiddeling bij de godheden. Nader onderzoek van deze loden tabletten onthulde meerdere regels tekst, die niet Latijn maar Gallisch bleek te zijn. De tekst wordt momenteel vertaald, wat nog enige tijd in beslag zal nemen, mede door de gelimiteerde kennis van het Gallisch.
De biografie van Van Hamel staat online
In 2023 werd ter ere van het honderdjarig jubileum van de opleiding Keltisch in Nederland de nieuwe biografie van Van Hamel uitgegeven: Man van twee werelden: A. G. van Hamel als keltoloog en germanist. Deze biografie bevat een brede verzameling van artikelen over het leven van Van Hamel en is ontstaan onder redactie van Bart Jaski, Lars Nooij, Sanne Nooij-Jongeleen en Nike Stam. Inmiddels zijn zowel de Nederlands- als Engelstalige edities online beschikbaar.
https://stichting.vanhamel.nl/BiografieVH2023
