In order to keep our readers informed of the latest in Celtic Studies, Kelten offers a selection of news items published during the preceding term in each of its quarterly editions. All items are briefly summarised and links to the original publications are included. Any announcements by either the board of the Stichting A. G. van Hamel or the editorial board of Kelten are also included in this segment and may be found ahead of the news section.
Iers een officiële EU-taal
1 januari 2022 was een bijzondere dag voor de Ierse taal: het verkreeg volledige status als een EU-taal. Hiermee kwam een einde aan de situatie die sinds 2007 bestond waarbij er beperkingen waren op het materiaal dat EU-instituties publiceerden in het Iers. De Ierse president Michael D. Higgins noemde dit een "belangrijke dag" waarop er op internationaal niveau erkenning is gekomen voor "onze specifieke identiteit als volk met een eigen taal, die we samen met andere talen gebruiken en respecteren".
Dat het Iers nu een EU-taal is, betekent dat alle documenten die door de EU gepubliceerd worden, ook in het Iers worden vertaald.
https://www.rte.ie/news/ireland/2022/0101/1269377-eu-irish-official-language/
Middeleeuws Iers dorp ontdekt met nieuwe technieken
In County Kilkenny in Ierland hebben archeologen door middel van nieuwe technieken een middeleeuws dorp ontwaard, zonder hiervoor te hoeven graven. De stad Newtown werd bewoond vanaf de dertiende eeuw en werd in de achttiende eeuw verlaten. Inmiddels liggen de sporen ervan onder landbouwgrond.
Archeoloog Daniel O'Mahony gebruikte twee moderne technieken om het dorp in kaart te brengen: LIDAR en magnetische gradiometrie. LIDAR is een vorm van 3D-scannen met laser, bijvoorbeeld om door vegetatie heen te kijken, waardoor een gedetailleerd model gemaakt kan worden van een specifiek terrein. Extra detail werd toegevoegd door gradiometrie, met behulp van een magnetometer. Deze kan ondergrondse magnetische onregelmatigheden ontdekken. Deze technieken resulteerden in een beeldende plattegrond van het middeleeuwse dorp.[1]
https://www.rte.ie/brainstorm/2022/0118/1274278-newtown-kilkenny-ireland-medieval-town/
Mogelijk bewijs voor Keltische migratie naar Zuid-Engeland gevonden in paleo-dna uit de late Bronstijd
Een groot team van archeologen en genetici onder leiding van Nick Patterson en David Reich (beide Harvard University) hebben in Nature gepubliceerd over hun onderzoek naar dna-sequenties uit botmateriaal uit de periode 1550 v. Chr. tot 50 n. Chr. in Zuid-Engeland. In de periode 1300-1000 v. Chr. bleek er een aantal personen tussen te zitten dat een dna-signatuur had dat zich kenmerkt door afstamming van de eerste boeren, en dat lijkt op dat van mensen die in die tijd in Frankrijk en Centraal-Europa woonden. Dit wijst op een gestage stroom van immigranten die honderden jaren geduurd kan hebben.
Over het algemeen wordt de komst van de Keltische talen in Engeland in de late bronstijd geplaatst, en vandaar dat Patterson en Reich deze immigratie aan de Keltische talen linken. Ze benadrukken wel dat het verband nog onzeker is.
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/12/22/keltische-migratiegolf-naar-engeland-3000-jaar-geleden-a4071860
Collectie Draak geschonken aan de Universiteitsbibliotheek Utrecht
In Kelten 78 berichtten we over de boekencollectie van Maartje Draak in de Universiteitsbibliotheek Utrecht. In januari 2022 is ook haar archiefcollectie in deze instelling opgenomen. Na Draaks overlijden in 1995 was die archiefcollectie in bewaring gegeven aan Frida de Jong, die het onderverdeelde, in dozen opborg en gedetailleerd inventariseerde. Dat was een klus die vele jaren kostte, want het is een omvangrijk geheel: in totaal 12 strekkende meter. De collectie bevat onder meer correspondentie, reisdagboeken, agenda’s, personalia, opzetten voor lezingen, notitieboeken, documenten van congressen en verenigingen, publicaties, offprints van anderen en nog enkele boeken (al dan niet met aantekeningen). Voor verdere informatie kan men zich wenden tot de Universiteitsbibliotheek Utrecht (bibliotheek@uu.nl).
Keltische munten uit de IJzertijd gevonden in Duitsland
Wolfgang Herkt, een amateur-archeoloog, heeft bij het dorp Baitz in Potsdam-Mittelmark een 2.000-jaar oude muntenschat gevonden. Het gaat om 41 gouden munten die mede vanwege de vorm bekendstaan als regenboogschoteltjes, en aan de Keltische La Tène-cultuur toebehoren. Opvallend is dat de regio waar de schat gevonden werd, niet is waar de La Tène-cultuur zich bevond: in die tijd deel maakte het gebied deel uit van de Jastorf-cultuur. Dat de munten hier toch zijn opgedoken, kan een gevolg zijn van een wijdverbreid handelsnetwerk in de IJzertijd.
https://www.heritagedaily.com/2022/01/archaeologists-uncover-ancient-gold-coin-hoard/142536
